Bir tarih böyle yok oluyor

Karaman Kalesi gördüğünüz kadar değil, işte ispatı...

Karaman Kalesi'ni bilirsiniz; Hisar mahallesinde bir höyük üzerinde yıllardır bir abide misali ayakta durur. Karaman Kalesi aslında görünenin aksine çok daha büyüktü ilk yapıldığında, iç, dış ve orta kale olarak kurulmuştur. Hatta kaleden kenar mahallelere çıkan 7 tünel olduğunu söyler eskiler. Bugün dış kale surları tamamen yok olmuş, orta kale surlarının bazı bölümleriyle, iç kale surları günümüze sağlam olarak ulaşabilmiş.

Dış kale kalıntıları olduğu düşünülen yer Tapucak Mahallesi 443, 439 ve 437 numaralı sokaklarda bulunuyor. Son zamanlarda bir çok yeni binanın yapıldığı bölgede hala eski kalıntılar mevcut. Fakat kimi bir evin bahçe duvarı olmuş, kimi de yıkılıp viraneye dönmüş... Mahalle sakinleri 30 yıl evvel daha çok sur kalıntılarının olduğunu her geçen yıl biraz daha yok olduklarını söylüyor. Bu yok oluşa biz de şahidiz zira yaklaşık 3-4 yıl önce bölgeyi yine haber yaptığımızda surların durumu çok daha iyiydi.

Peki Dış Kale Nereleri Kapsıyordu?

Bu sorunun cevabını belki şehrin en yaşlıları bilebilir ama bazı yer isimleri de bize ipucu veriyor. Örneğin Şamkapı; Bugün bir caddenin adı olan bu bölgede kalenin Şam şehri istikametine açılan bir kapısı olduğu tahmin edilebilir. Karaman Kalesi hakkında en fazla bilgiyi Evliya Çelebi'den alıyoruz; "Karaman sahrasının ortasında havalesiz üç kat, bir katı şeddadi denilen şekilde çok sağlam çıkılması, aşılması zor metin bir kal’ası vardır. İç kal’anın cirmi (satıh mesahası) 600 adımdır. 8 büyük kulesi vardır.

… Bu iç kal’a dış tarafından bir kat daha kal’a ile çevrilmiştir. Bu orta hisar denilen müdevver ve sağlam bir kal’adır. Cirmi 1700 adımdır. Kulelerinin hepsinin sayısı 40’tır. İki kapısı vardır.  Batı taraftakine Yol Kapısı, kıble tarafındakine Pazar Kapısı derler.

… Bir de bu büyük şehri saran üçüncü kat büyük bir kal’ası vardır. Çepçevirme 7000 adımdır. Bu kal’anın 140 kulesi ve 9 kapısı vardır. Evvela Paşa Camii’nde kıbleye bakan Emildenli Kapısı, doğuya bakan Seki Çeşme Kapısı, gene doğuya bakan Şam Kapısı, batıya bakan Kör Souk Kapısı, Hazret-i Mevlana Validesi Türbesi dibinde Parmak Kapı, güneye bakan Toplar Kapısı, kıble tarafında İmaret Kapısı, gene güneye bakan Emir Ahmed Kapısı, kıble tarafında Tekke Kapısı’dır. Bu büyüklükte olan Ribat içinde 32 mahalle, 53 cami ve 7080 toprak ev vardır.” der Evliya Çelebi.

BİN YILLIK KALE

Karaman Kalesinin kesin yapım tarihi bilinmemekle beraber XI. yy. sonu XII. yy. başlarında yapıldığı tahmin ediliyor. Bu kale Selçuklular ve Karamanoğullları dönemlerinde önemli bir stratejik konuma sahip olmuş, İlk olarak XIII.yy.da İlhanlılar ve son olarak 1468 yılında, Osmanlılar tarafından tamamen talan edildikten sonra yeniden inşa edilmiş.

2015 yılında çekilen fotoğraflar;