İzvit’in Karadutlarını yazarken, ülkemizde söylenmiş dut - karadut üzerine söylenen manileri derleme ve araştırmaya sevk etti. Sonuçta elde ettiğim verileri sizlerle paylaşmak istedim.
Ülkemden Dut Manileri:
xxx
“Akdutlar karadutlar
Bu dutları kim toplar
Asker olan yârime
Gölge olsun bulutlar .”[1]
xxx
“Bahçeye indik miydi?
Karadut yedik miydi?
Karadutu yerkene
Ayrılak dedik miydi?”[2]
xxx
“Tut ağacı tut verir,
Meymasını gıt verir,
Ergen ōlan ergen gız
Sarıldıhca dat verir”[3]
xxx
“Avlu dibinde dutlar
Dutlar dibinden patlar
Yârim talim yapıyor
Gölge olun bulutlar”[4]
xxx
“Dut ağacı incecik
Verem oldum gencecik
Anne bana çare bul
Ölüyorum gencecik”[5]
xxx
“Dut üstünde böcekler,
Şeker versem yiyecekler,
İstemediğim oğlana,
Beni zorla verecekler.”[6]
xxx
“Ak pamuk atılır mı?
Bala dut katılır mı?
Yarın cuma ağşamı,
Yalınız yatılır mı?”[7]
xxx
“Güzel gelin çık dala,
Dut dalını sırkala,
Yârin küçük sen büyük,
Sar kundağa ırgala.”[8]
xxx
“Koyma aşkı kapına
Dönersin dut sapına
Sevda neyler adamı?
Döndürür dert küpüne”[9]
xxx
“Karadut boyanır mı?
Öpsem yâr uyanır mı?
Yâr üstüme yâr sevmiş
Buna can dayanır mı?”[10]
xxx
“Dut olayım sor beni
Dillerine sar beni
Sabahaçı yor beni.”[11]
xxx
“Dut yedim tuttu beni
Yârim unuttu beni
Yarı yola varmadan
Hıçkırık tuttu beni.”[12]
xxx
“Ağ duttan kestim değnek
Uçları benek benek
Emmim oğlu dururken
Eloğlu neme gerek?”[13]
xxx
“Bahçeye girdi idik
Ağ dutlar yedi idik
İkimiz de birlikte
Ayrılmak dedi idik.”[14]
xxx
“Dut dalı tutamadım,
Dibinde yatamadım,
Geldi düştü ağzıma,
Yâr sensiz yutamadım.”[15]
xxx
“Yağmur yağdı ıslandım,
Karaduta yaslandım,
Ben o yârin koynunda,
Şeker ile beslendim.”[16]
xxx
“Dut ağacı dut verir,
Yaprağını kıt verir,
Oturmuş münafıklar,
Nazlı yâre fit verir.”[17]
xxx
“Karadut gazel m’olur?
Her evde güzel m’olur?
Seversen gelini sev
Kız ile pazar m’olur?”[18]
xxx
“Karadut dalın eğmiş,
Eğmiş de yere değmiş,
Şu Çorum’un içinde,
Zararım kime değmiş?”[19]
xxx
“Bahçelerde karadut
Yârim gitmiş ara dut
Doyamadan ayrıldım
İçim oldu yara dut.”[20]
xxx
“Bahçelerde bal armut,
Yanında var karadut,
Yârden ayrı düşenin,
Her yanı kara bulut.”[21]
xxx
“Sepet sepet karadut
Sende aşk sende umut
Gönül verme ellere
Beni sev beni avut.”[22]
xxx
“Bahçenin karadutu,
Gönül bir sırça kutu,
Senden şikâyetim yok,
Anan karabaş otu.”[23]
xxx
“Karaduta yaslandım,
Yağmur yağdı ıslandım,
Gınamayın aslanlar,
Şeker ilen beslendim.”[24]
Araştırma-Derleme
Durmuş Ali ÖZBEK
[1] Aslı Büyükokutan, Muğla Yöresi Alevi Türkmenlerinde Mani Söyleme Geleneği adlı makaleden
[2] Anonim, https://tr.wikisource.org/wiki/Maniler_(D)
[3] Kadir Pürlü, “Sivas Karalar Köyü Tekerlemeleri, Bilmeceleri, Mânileri ve Duaları”, Türk Folklorundan Derlemeler 1986/1, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara: 1986 (76/5) , s. 247-278.
[4] Ömer GÖZÜKIZIL, Çanakkale 2013 Çanakkale Halk Kültürü, 2. Baskı: Ankara 2013, s.95, [5] s.138, [6] , s.245, [7] s.263, [8] s.74[9] s.110, [10] s.130, [11] s.158, [12] s.159, [13] s.177, [14] s.179, [15] s.194, [16] s.207, [17] s.292, [18] s302 , [19] s308, [20] s311, [21] s311, [22] s311, [23] s316
[24] https://karadeniz.gov.tr/sozlu-edebiyat-5/
Yorum yazarak Karamandan.com Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Karamandan.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Karamandan.com editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Karamandan.com değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Karamandan.com Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Karamandan.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Karamandan.com editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Karamandan.com değil haberi geçen ajanstır.