Samet ZENGİNOĞLU.
“Bir uşak, bir arkadaş ya da yardımcıyı ele geçirmenin tam sırası olduğu, şimdi Tanrı’nın beni bu zavallının canını kurtarmaya çağırdığı düşüncesi, bütün sıcaklığıyla gerçekte karşı konulamaz bir güçle kafamda doğuverdi. (…) Adının Cuma olduğunu öğrettim, bu onu kurtardığım gündü. O günün anısı olmak üzere ona bu adı vermiştim. Tıpkı bunun gibi, ona Efendi demesini de öğrettim. (…) Tüfeğe günlerce elini sürmek istemedi; yalnız başına kaldığı zamanlar tüfekle, sanki tüfek kendisine karşılık veriyormuş gibi, bir şeyler konuşuyordu; sonradan öğrendiğime göre, tüfeğe kendisini öldürmemesi için yalvarıyormuş” (Defoe, 2016: 224-233).
Daniel Defoe (1660-1731) tarafından ilk olarak, 1719 yılında yayımlanan “Yorklu Denizci Robinson Crusoe’nun Yaşamı ve Olağanüstü Şaşırtıcı Serüvenleri” başlıklı eserde yazar, Robinson’un Vahşi ile karşılaşmasına dair süreci bu şekilde anlatmıştı.
Aslında bu perspektif, “öteki” algısını inşa eden Batı için çok önemli ipuçlarına sahip boyutlar içermektedir. Yeni kıtaların keşfi sürecinden sömürgeleştirme süreç ve hamlelerine dair Batı eksenli gelişmeler bu boyutları içeren emarelere sahiptir. Bu bir bakıma doymak bilmez, pragmatist beyaz adamın serüvenidir.
Oregon’un Portland ilçesinde Bill Bigelow adlı bir öğretmen, bütün Amerika’da Columbus öyküsünün öğretilegelmekte olduğu yöntemi değiştirmek amacıyla bir hareket başlatmıştır. Yeni öğrencilere konuyu öğretebilmek için derse nasıl başladığını şöyle anlatmaktadır: Ön sırada oturan bir kız öğrencinin yanına gidip onun cüzdanını alıyor. Kız, “cüzdanımı aldın” deyince Bigelow karşılık veriyor: “Hayır. Cüzdanını keşfettim” (Zinn, 1992: 64). Bu bağlam, Amerika kıtasının tarihi arka planıdır. Zor, tahakküm, dışlama, ötekileştirme aynı zamanda Amerika rüyasının perde arkasındaki anahtar kelimeleridir. Bu anahtar kelimeler, Amerika’nın dünyaya deklare ettiği demokrasi ve insan hakları kavramlarının da “Amerikan versiyonu”nu ifade etmektedir.
ABD’de görülen ırkçı polis şiddeti bu açıdan Amerikan rüyasının aslında kâbus niteliğindeki boyutunu gözler önüne sermektedir. Dolayısıyla maalesef bu gelişmeler gerçek Amerika tarihinin göz ardı edilemez bir yönünü dünya kamuoyuna göstermektedir. Tarih boyunca kendinden olmayana nefes aldırmayan bu perspektif halen varlığını devam ettiriyor. Lakin yaşamını yitiren sadece o şiddete maruz kalan olmuyor. Aynı zamanda insanlık da bu şiddet karşısında artık nefes alamıyor.
Kaynaklar:
Defoe, Daniel, Robinson Crusoe, (çev.) Akşit Göktürk, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2016.
Zinn, Howard, Columbus, Kızılderililer ve İnsanlığın Gelişmesi (1492-1992), Fatihler Yargılanıyor, 500. Yılında Karşı-Amerika, Tüm Zamanlar Yayıncılık, İstanbul, 1992.
Yorum yazarak Karamandan.com Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Karamandan.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Karamandan.com editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Karamandan.com değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Karamandan.com Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Karamandan.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Karamandan.com editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Karamandan.com değil haberi geçen ajanstır.