Ayasofya Civarına İnşa Edilen Sekiz Medresenin Şartnamesi
Şifahane, Eczahane, Doktorlar, Yardımcılar, Yazıcılar, Temizlikçiler, Hasta bakıcılar ve bütün görevliler ve aidatları.
Bu yeni camiin hasırı için günlük dört dirhem, aydınlatma lamba yağı için beş dirhem, kandil ve süpürge parası için günde bir dirhem ayrılacaktır.
Namaz kılınan bölümün hasırı için günlük dört dirhem, lamba yağı için günlük beş dirhem, kandil yağı ve süpürge için de günlük bir dirhem tahsis edilmiştir.
Vakfeden –Allah cc mülkünü ve saltanatını ebedi kılsın- cami-i şerifin iki tarafında kurulan sekiz medreseden her biri için; takva sahibi, şer’i ve akli ilimlerle bu ilimlerin gerektirdiği bilgilere vâkıf birer müderris / ders veren bilgin tayin edilmesini şart koşmuştur.
Tatil günleri dışında her gün bu ilimleri öğrencilere vermeye ve onları eğitmeye çalışacaklardır. Medreselerin dolu olarak çalışmasından ve öğrencilerin bütün bu ilimlerle donanımlı, tertipli ve anlamış olarak yetiştirilmesinden sorumludurlar.
Bu müderrislerin / profesörlerin her birine günlük aynı dirhemlerden 50 / elli dirhem verilecektir.
Vakfedenin diğer bir şartı: Her medrese için ayrıntılı ve kısa bilgilerin öğrencilere aktarılmasına gücü yeten alim birer rehber – okutman tayin edilerek her birisine günlük beş dirhem ödenecektir.
Vakfedenin diğer bir şartı: Her medresede 15 erkek öğrenci bulunacaktır. Her öğrenciye günlük iki dirhem verilecektir.
Öğrenciler emsal medreselerde okutulması mutat hale gelen kitaplardaki ilmi konuları anlamaya müsait zeka ve kabiliyetle donanmış olacaktır.
Her medresenin bir kapıcısı bir ferraşı / mefruşatla ilgilenen kişi ve tuvalet temizlik görevlisi olacaktır. Bunların her birisine günlük iki dirhem tahsis edilecektir.
Her medreseye günlük iki dirhem tahsis edilerek hasır, kandilde yakılan yağlar ve kandillere sarf edilecektir.
Sekiz küçük medreseden her birisinde bulunan ek binalar için günlük yine eksiklerinin giderilmesi için altı dirhem ayrılacak bunun iki dirhemi kapıcıya, dört dirhemi de hasır ve lamba yağına harcanacaktır.
Medrese ek binalarında her oda için aylık on beş dirhem ayrılmıştır.
Kapıcı salih, ihlaslı ve ilim sahibi olmalıdır.
Kapıcı, mefruşatçı ve kenef temizlikçileri ait oldukları hizmetleri emir beklemeden yerine getireceklerdir. Görevlerini meşru ve makbul bir mani olmadıkça kendileri yapacak, başka birini çalıştırmayacaklardır.
Medrese kütüphanesine vakfedilen kitapları koruyacak bir kişi vazifeli olup bütün kitapları adlarıyla tanıyacak, medreselerden isteyenlere verecektir. Medrese öğrencilerine verilen kitapları bir gözetmen veya vekili huzurunda teslim edip teslim alacaktır. Bu kitaplık görevlisine günlük altı dirhem verilecektir.
Kütüphane koruyucusu dindar ve kâtip olacak, kütüphanedeki bütün kitapların isimlerini, muhtevalarını deftere kaydedecektir. Medreselerde tedavül eden kitapların çıkış ve girişlerini eksiksiz takip edecektir.
Kütüphane muhafızı kitapların dağıtımı ve toplanması hususunda bütün yetkilere sahip olup vakıf kitaplardan bir kâğıdın bile kaybından sorumludur. Ücreti günlük dört dirhemdir.
Kütüphane gözlemcisi de her üç ayda bir kitapların durumunu teftiş edecek, kaybına imkân vermeyecek kesinlikle zarar görmelerine mani olacaktır.
(Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi TKGM-d-02147-0001 / 0141 / s.3 ,4)
Ayasofya Şifahanesi Görevlileri ve Ücretleri
Şifahane, Eczahane, Doktorlar, Yardımcılar, Yazıcılar, Temizlikçiler, Hasta bakıcılar ve bütün görevliler ve aidatları Vakfeden şunu da şart koştu: -Allah gücünü ebedi kılsın- Ayasofya Külliyesinde yapılan hastanede etnik aidiyetine bakılmaksızın, bilgili, tıbbın inceliklerine vukuf kesp etmiş, nazari ve ameli bakımdan mesleğinin ustası iki doktor bulunacaktır.
Bu iki doktordan her biri Şifahanede daima ispat-ı vücut edip tababetin icap ettiği tarzda tedavi ve teşhiste bulunacaklardır. Hastanın iyileşmesi hakkında alınacak tedbirlerde kusur etmeyecekler, ihtiyaç duyulan ilaçları imal ve temin edeceklerdir.
Bu doktorlardan her biri için günde 20 dirhem verilecektir.
Hastaların ihtiyaç duyacağı gıdaların ve içeceklerin kaydını tutacak güvenilir bir kişi de hastanede görevlendirilerek tayin edilen zatların hesabını tutacaktır. Bu kişinin ücreti günlük dört dirhemdir.
Hastanede bir güvenilir kişi de ihtiyaç duyulan gıda ve deva malzemelerinin alımı için vazifelendirilecektir. Bu kişiye harcama vekili denir. Alım satımda basiretli, bilgili ve mahir olmalıdır. Bu adamın günlük ücreti dört dirhemdir.
Şifahanede bir de Kehhal / Sürme uzmanı / göz hastalıkları uzmanı bulunacaktır. Kehhaller ihtiyaç duymuş olduğu yasaları iyi bilmelidir. Göz hastalıklarında teşhis ve tedavide uzman olmalıdır. Göz doktorunun ücreti de günlük sekiz dirhemdir.
Hastanede alanında uzman bir de cerrah – operatör doktor bulunacaktır. Bu cerraha da günde sekiz dirhem ayrılacaktır.
Vakfiye sahibinin bir şartı da: Bu göz doktoru ve cerrahın; müfret ve mürekkep / bileşim elde edilmiş ilaçları hastane dışında buluna yaralı ve hastalara vermeyeceklerdir.
Hastanede hastaların deva olarak ihtiyaç duyduğu şurup, macun ve hap yapmaktan ve benzeri işlerden anlayan bir uzman daha bulunacak ve kendisine günlük altı dirhem verilecektir.
Hastanede yer alan ilaçların bulunduğu eczaneyi koruyan güvenilir bir görevli atanacaktır. Bu görevli her gün eczanenin kapısını gözetmen, doktor veya onlara vekâlet eden birisi beraberinde açacak hastaların ihtiyaç duyduğu hap, şurup ve macunları teslim edecek, ilaçlar doktor gözetiminde hastalara verilecektir. Eczane kapısını doktor ve gözetmenin mührüyle kapatacaktır. Bu zata günlük dört dirhem verilecektir.
Şifahanede iki de aşçı bulunacak, doktorun emrettiği ve istediği gıdaları pişireceklerdir. Bunların günlük aidatları da üçer dirhemdir.
Hastanenin kapısını açacak ve kapatacak emin bir kişi de görevlendirilecek, daima kapıda duracaktır. Bu kapıcı hastanede hasta harici kimsenin gecelemesine ve girişine izin vermeyecektir. Ücreti günlük üç dirhemdir.
Şifahanede iki hasta bakıcı bulunacak: yemeklerini ve ilaçlarını zamanında verecekler, yataklarını serecekler, odalarını temizleyecekler, elbiselerini yıkayacaklar ve hasta odalarını havalandıracaklardır. Kısaca Kayyım v e ferraşların vazifelerini yapacaklardır. Bu ikisinin de tayini günlük üçer dirhemdir.
Bir kişi de hastane ve odalarının duvarlarına yazı, çizi ve nakış yapılmasını önlemek için bulunacaktır. Bu kişinin ücreti günlük iki dirhemdir.
Vâkıfın (vakfeden) şartı, Şifahane bünyesinde çalışanların günlük ücretlerinin yüz dirhemi aşmaması ve aşağı da düşürülmemesidir.
Vâkıf, -Allah hayrını kabul buyursun- Şifahanede ihtiyaç duyulacak bütün ilaçlar, şuruplar, yiyecek – içecekler ve ölenlerin defin işlemleri için günlük iki yüz dirhem tayin etmiştir.
Vâkıf, haftada bir defa şifahane dışından ihtiyaç duyanlara, doktor, kâtip ve gözetmen beraberinde son derece dikkatle ilaç ve şurup verilmesini de şart koşmuştur.
Hastane Nâzırı (gözetmen, bakan, başmüdür) ilaç ve şurup stoklarını devamlı teftiş ederek şeker gibi her an bulunması gereken malzemeleri temin edecektir.
Hastanede vefat edip de kimsesi olmayanların terekesi hastane menfaatine harcanacaktır. Buna Nâzır ve tabip nezaret edecektir. Hastanede ölenlerin defin masrafları için asla kısıtlamaya gidilmeden günlük beş dirhem ayrılacaktır.
(Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi TKGM-d-02147-0001 / 0141 / s.4,5,6,7)
Mükremin Kızılca
Yorum yazarak Karamandan.com Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Karamandan.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Karamandan.com editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Karamandan.com değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Karamandan.com Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Karamandan.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Karamandan.com editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Karamandan.com değil haberi geçen ajanstır.