Bu Peynirin Kilosu Değil, Gramı 400 Lira!

Peynir lafı geçti mi, benim için akan sular durur. Geçenlerde Divle-Berendi Obruk Peyniri Festivali’nin üçüncüsü yapıldı. Renkli görüntülere sahne olmuş. 22 köy kıl çadır kurup misafirlere ikramda bulunmuş. Kadınlar peynir sıkması, gözleme ve ayran yapıp konukları tıka basa doyurmuşlar.

Öncelikle, yapılan işin festivalle filan ilgisi yok. (İzah edeceğim) Davetli değildim. Davetli listesini kimler hazırlamışsa ayıp etmişler. Beni unuttukları için değil, etkinlikte olması gereken onlarca kişi akıllarına gelmemiş.

Etkinlik, obruk peyniri için yapılıyor. Öyle sıradan bir ürün değil. Divle obruk peyniri, -Yüzlerce yıllık bir kültürün günümüze ulaşan mirası.
- Karaman’ın ilk coğrafi işaretli ürünü.
-Bölge ekonomisi için katma değeri yüksek.
-Ülkenin marka peynirlerinden.

Birileri, peynirlerin obruk adı verilen mağaralarda olgunlaştığı dönemde etkinlik yapılmasını düşünmüş. İyi de olmuş. Bir tür sezon açılışı. Ama etkinlik, buluşma, eğlence, şenlik, şölen demek yerine Fransızca “bayram, belirli tarihte yapılan toplu eğlence” sözcüğünden alıntı, festival kelimesini seçmişler.

Obruk peynirine “Türk Rokforu” benzetmesinden farksız bir tercih olmuş. İnşallah bir sonraki etkinlikte festival yerine başka bir kelime seçilir. İtirazım, kelimenin kökenine değil, içeriğine. Şölen ve şenlik de festival gibi, sonradan Türkçeye girmiş, artık Türkçeleşmiş kelimeler. Anlamları farklı.

Etkinliğe Karaman ve Ayrancı köyleri haricinde Konya, Ereğli, İstanbul, Antalya ve Hollanda'dan binlerce ziyaretçi gelmiş. Katılımcıların büyük çoğunluğu Konya’nın Ereğli ilçesindenmiş. Ereğli firmalarının festivale desteği de Karaman’a göre daha çok olmuş. Hatta Karaman’dan doğru dürüst destek veren olmamış. Ne bir peynirci gelmiş ne internet üzerinden peynir satan e-ticaretçi… Para harcamak, cömertlik kolay değil. Karaman halkı eğlenceyi sevmiyor olabilir mi?

Divle’ye En Çok Benzeyen Peynir

İki ay önce, Ağustos’un son haftasında İspanya’da bir dünya rekoru kırıldı. Kuzey İspanya'nın doğal güzellikleri ile ünlü Asturias bölgesinin Cabrales adlı 2 bin 500 nüfuslu beldesi inek, koyun ve keçi sütlerinin karışımı ile üretilen ve mağarada dinlendirilen ‘küflü gök peyniri’ ile meşhur. (Literatürde Cabrales Mavi Peyniri) Divle obruk peynirinin ikizi gibi... İçinde mavimsi küf oluşuyor. Peynirin kokusu ve lezzeti yoğunlaşıyor. Görüntü, lezzet ve koku olarak Divle’ye en çok benzeyen peynir çeşidi.

Onların Peynirinin Bir Gramı 400, Bizimkinin Kilosu 400 Lira

Cabrales gök peyniri, kendisine ait olan ‘en pahalı peynir’de dünya rekorunu kırdı. Peynirin 2,2 kiloluk parçası 30 bin euroya satıldı. (Bizim Divle’nin bir kilosu 400 lira, Cabrales’in bir gramı 400 lira. Tam bin kat fazla)

Peyniri Guillermo Pendas adlı biri yapmış. İspanya'nın devlet haber ajansı EFE'nin haberine göre, Guillermo Pendas’ın annesi Rosa Vada, peynirin bin 400 metre yükseklikteki bir mağarada, 7 derece sıcaklıkta olgunlaştırıldığını ve burada en az sekiz ay kaldığını söylemiş. Peyniri, düzenlenen açık artırmada, Asturias'ta restoranı olan Iván Suárez satın almış. Suárez, peynirinin 2,2 kg'lık parçasına 30 bin euro ödemiş. Böylece peynir, dünyanın en pahalı peyniri ünvanını kazanmış.

Suarez'in satın aldığı peynirin önceki Guinness Dünya Rekoru fiyatı 2019'da 20 bin 500 euro imiş. Peynirin olgunlaştırıldığı Cabrales bölgesindeki mağaraların bulunduğu alan milli park statüsündeymiş. Picos de Europa milli parkı içindeymiş.

Cabrales küflü gök peynirinin normal fiyatı, kilo başına 35 - 40 euro arasındaymış. Olgunlaşmış peynirler mağaralardan yürüyerek dağdan aşağı indirilir, etkinlik düzenlenirmiş. Açık artırmada en iyi peynir için sembolik satışla hem tanıtım yapılıyor hem üreticiye destek veriliyor hem dünya rekoru kırılıyor. Adı ister festival olsun, ister eğlence. Verilen değeri görüyor musunuz!

İspanya Nire, Karaman Nire?

İspanya’nın bir küçük beldesindeki uygulamaya nerde, bizim etkinlik nerde? Hani Divle obruktan para kazananlar, aracılar, şarküteri, market sahipleri. Divle peyniri lafını ağzından düşürmeyen tanıtım gönüllüleri (!) Bırakın üreticiyi koruyup kollamayı, etkinlik için yardım yapmayı düşünmedikleri gibi, zahmet edip etkinliğe de gelmemişler. Etkinliğe Manisa’dan bir macuncu bile katılmış. Başında kavuğu, sırtında cübbesi çok renkli biriymiş. “Seneye de burdayım” demiş. Manisa’nın macuncusu kadar olamayanlara ne söyleyeyim Allah aşkına!

Hem Eğlence Hem İkram Hem Sılayırahim

Etkinliğe gurbetten gelenler sılayırahim yapmaktan, hasret gidermekten mutluluk duyarken, en çok yorulanlar yine kadınlar olmuş. Ekmek yapmak, gözleme açmak, sıkma sıkmak, ayran ikram etmek, binlerce kişiyi doyurmak kolay mı?

İkramlardan herkes mutluymuş. Çocuklar da unutulmamış. Herkes çok keyif almış. Peynirciler de fiyatlardan memnunmuş. Obruktan yeni çıkarılan peynirler 400-600 liradan satılıyormuş. Rekolte, 50 ton civarındaymış. Fakat sahtekârlık adlı sihirli değnek sayesinde Türkiye genelinde satılan tahmini rakam 400 ton kadarmış. Piyasada, Divle adıyla tonlarca sahte peynir satılıyormuş. Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram da bu konuya dikkati çekmiş.

Etkinliğe, Karaman Valisi Hüseyin Engin Sarıibrahim, AK Parti Karaman Milletvekilleri Selman Oğuzhan Eser ve Osman Sağlam, KOP Başkanı Murat Karakoyunlu Ayrancı Kaymakamı Alptekin Ünlü, Karaman’ın çiçeği burnunda Tarım İl Müdürü Hatice Bulut, kurum müdürleri, Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, Keçi Koyun Birliği Başkanı Yücel Yaman, Karaman Dernekler Federasyonu Başkanı Rafet Aktaş, Karaman ve Ayrancı Yardımlaşma Derneği Başkanı Mustafa Özkurt, Karamanlılar Derneği Başkanı Emrah Mısırlıoğlu, Karaman Gastronomi Derneği Başkanı Meryem Evcen ile çok sayıda vatandaş katılmış.

Aman Efendim, Kimler Gelmemiş!

Kimler katılmamış sorusunu yanıtsız bırakmak olmaz. Bakın, etkinlikte kimler yokmuş:
-Karaman Belediye Başkanı Savaş Kalaycı, 
-Ayrancı Belediye Başkanı Yüksel Büyükkarcı,
-Karaman basını, gazeteciler, yazarlar, (Karamandan.com ekibi tam kadro etkinlikteydi).
-Ulusal basın,
-KARTAP yönetimi,
-KAREV ve İKEV yöneticileri,
-Karaman STK temsilcileri.

Karaman ve Ayrancı belediye başkanlarının şehrin bir büyük etkinliğine katılmamaları anlaşılır gibi değil. Bahaneleri, mazeretleri, gerekçeleri ne olursa olsun yanlış. Keşke etkinlik için otobüs tahsis etselerdi. Zor mu, yasal engel mi var?

Keşke Konuşsalarmış…

Etkinlik bir ayıba da sahne olmuş. İstanbul ve Antalya’dan gelen dernek başkanlarına programda olmasına rağmen sahnede söz verilmemiş.

Bu duruma dernek başkanları çok üzülmüş. İstanbul’dan otobüslerle Karamanlıları Ayrancı’ya taşıyan, festivale katkıda bulunan dernek başkanlarının konuşmaları, iddiaya göre, Vali tarafından programdan kaldırılmış. Onların gönüllerini almak da kimsenin aklına gelmemiş. Gücenip bir sonraki etkinliğe katılmasalar hak vermez misiniz? Vebali kimin?

Etkinlikleri, Adem Kocatürk ve ekibinin görüntülerinden ve röportajlarından izledim. Etkinliğe katılan dostlardan bilgi edindim.
Bu eleştiriler, birilerini kırmak ve üzmek için değil, bir sonraki yıl eksiklerin giderilmesi ve bu hataların tekrarlanmamasına vesile olması içindir.

Önerilerime gelince:
-Festival adından vazgeçilmeli,
-Kamuoyunda daha fazla gündem olması için çaba sarf edilmeli,
-Ünlü gazeteciler, gurmeler ve yazarlar davet edilmeli,
-Sahne etkinlikleri daha profesyonel olmalı,
-Akademik çalışmalar ortaya konulmalı,
-Etkinlik günü, Karaman’dan, Ereğli’den, Konya’dan ücretsiz otobüs tahsis edilmeli.

Bir sonraki yazıda, obrukların önünde peynir tadımı yapan ve şarap içen peynir uzmanı Fransız’ın öyküsü, kilosu bin dolardan satılan Sırp peyniri ve daha fazlası…

Not: Adem Kocatürk’’ün etkinlikteyim röportajlarını izlemenizi öneririm.