Buzağılar Neden İshal Olur?

Her hayvanın yavrusunda olduğu üzere buzağı da ilk doğduğu andan itibaren, yetersiz bağışıklık nedeniyle oluşabilecek muhtemel hastalıklara karşı yeterince korunmalıdır. Buzağının doğum sonrası hastalık kapmasının muhtemel olduğu düşünüldüğünde akla ilk gelen hastalıklardan biri ishal olarak değerlendirilebilir. İshal için pek çok ürün arasından faydalı olabileceği düşünülen buzağı ishal tozu kullanılabilir.

Buzağının, annesinden alacağı süt, onun için çok büyük önem arz eder. Anne, iyi bir süt verimine sahipse buzağı sınırsız bir biçimde o sütü içmemelidir. Buzağının tüketeceği süt miktarı, veteriner tarafından belirtilen miktarlarda olmalıdır. Bu noktada, buzağının doğum ağırlığı da tüketeceği süt miktarının tespit edilmesinde belirleyici faktörlerdendir.

Buzağıya süt fazla verildiği takdirde, ishalle karşılaşma olasılığı oldukça yükselir. Bu tür ishaller çok tehlikeli olmamakla beraber; buzağının bakımına özen gösterilmediği hallerde, ölümcül bir vaziyete dönüşebilmektedir. İshallerin bir diğer nedeni de dışarıdan alınan mikroplardır. Mikroplar bazen virüs bazen bakteri kimi zaman da parazitler olabilmektedir.

Buzağının İshal Olma Nedenleri Nelerdir?

Buzağılar neden ishal olur tümüyle irdelenecek olursa şu maddeler halinde buzağının ishal nedenleri sıralanabilir:

Buzağı barınaklarının; havasız, rutubetli, kirli, aşırı kalabalık, çok soğuk veya sıcak olması

Buzağının zamanında ve yeterli düzeyde kaliteli ağız sütü alamaması

Yeni doğmuş olan buzağılarla yetişkinlerin bir arada bulundurulması

Stres

Besleme düzensizliği

İçirilen sütlerin soğuk ya da bozuk olması

Gebeliğinin 7. ayından sonra nakledilmesi

Güç doğumdur.

Buzağılarda Sarı İshal

Çiftliklerde büyük sorun olan, erken müdahale ve klinik bulguların iyi takibi ve değerlendirilmesiyle kayıpların önlenebildiği buzağı ishalleri, sarı ve beyaz renkte kendini gösterir. Yani buzağılarda sarı ishal doğru ve düzgün şekilde takip edilemediği durumlarda, buzağının kaybına kadar giden bir sonuca sebebiyet verebilir. Bu nedenle, buzağı doğumundan itibaren çok iyi bir şekilde gözlemlenmeli ve tüm hijyenik önlemler ihmal edilmeksizin alınmalıdır. Hayvan refahının tam manasıyla sağlanmış olduğu hayvancılık işletmelerinde, ortamda doğal şekilde bulunan enfeksiyöz ajanlar, bağışıklık sağlamış buzağılarda hastalık yapma gücüne erişemez.

Patojen mikroorganizmalar, yeni doğmuş olan buzağının vücuduna göbek kordonu, ağız ve burun olmak üzere üç yoldan girebilir. Bulaşmayı önlemenin yollarından biri, buzağıların havadar, temiz ve kuru ortamlarda tutulmasıdır. Bir diğeri ise göbek kordonunun doğum sonrası %7 iyodin içermekte olan antiseptikle ilk 3 günde 12 saat arayla dezenfeksiyondan geçirilmesidir. Göbek kordonu dezenfeksiyonu yapılmamış olan buzağılarda ölüm oranının, dezenfeksiyon yapılanlara nazaran ortalama %11 daha fazla olduğu açıklanmıştır. Yine yapılan araştırmalar, buzağı ölümlerinin yarısından fazlasının ishal türündeki buzağı hastalıkları kaynaklı olduğunu ortaya çıkarmıştır.

İshal Olan Buzağıya Ne İyi Gelir?

Buzağıların ishal hastalığı kapmaları durumunda; hayvancılık işleriyle uğraşan profesyonel kişiler, ishal olan buzağıya ne iyi gelir konusunda araştırma yapar. Buzağının ishalden korunması için veterinerin tavsiye ettiği tüm aşılar yaptırılıp temizlik ve dezenfeksiyon protokolüne uyulması gerekir.

İshal tozu, buzağının ishal kapması durumunda; bağırsak florasını düzenlemek, bağışıklığı (immun sistemi) güçlendirmek için destekleyici olarak kullanılır. İshal tozu, ishalden korumak; gelişimi hızlandırıp bağışıklığı güçlendirebilmek için buzağı doğduktan 3 gün sonra hayvanın içeceği süte veya mamaya katılarak verilebilir. İshal tozunda, kesinlikle doz aşımı yapılmamalıdır.

Buzağı ishallerinde en etkili çözüm olarak görülen buzağı ishal tozu, düzenli olarak buzağıya verildiği takdirde buzağının olumlu yönde geliştiği ve bağışıklık sisteminin hissedilir şekilde güçlendiği görülebilecektir. Ürün bünyesinde, buzağının yarar sağlayacağı miktarlarda bağışıklık sistemi güçlendirici etken maddeler, aminoasitler, probiyotikler ve karbonhidratlar bulunur. İshal durumunda, süt ya da süt ikame mamalarıyla aynı vakitte verilmesinden kaçınılmalıdır.

Buzağı İshal Olunca Ne Yapılmalı?

Buzağı ishal olunca ne yapılmalı denildiğinde buzağının bağışıklığının güçlendirilmesi için tüm koşullar eksiksiz yerine getirilmelidir cevabı verilebilir. Buzağının ishal olması halinde, verilen süt veya buzağı maması yarıya düşürülmeli, kesif yeme toksin bağlayıcı niteliğe sahip kepek ilave edilmelidir. İshalin geçmesinden sonra, buzağı maması ya da süt artışı kademeli bir şekilde gerçekleştirilmelidir.

Anne sütünün yeterli gelmemesi durumunda buzağıya dışarıdan bağışıklık güçlendirici ilaçlar ya da bitkisel takviyeler verilmelidir. Böylelikle ishalin kesilmesine ve buzağının sağlığını yakalamasına çalışılır. Böylesi durumlarda, dışkı örneği alınıp virüs, bakteri veya parazitin laboratuvar ortamında gözlenmesi yerinde olur.